Sonoff MiniR4M to kolejne urządzenie z serii Sonoff Extreme, które od poprzedników odróżnia kompatybilność z protokołem Matter oraz kilka modyfikacji sprzętowych.

Kilka słów o protokole Matter, który jest powodem powstania tego urządzenia.

Matter w założeniu zapewnia spójny sposób komunikacji między różnymi urządzeniami w inteligentnym domu, takimi jak przełączniki światła, zamki elektroniczne, termostaty, czujniki, urządzenia otwierające żaluzje i wiele innych. Dzięki zgodności urządzenia z Matter użytkownicy mają możliwość łatwego łączenia różnych urządzeń od różnych producentów w jedną całość, co zwiększa wygodę, bezpieczeństwo i funkcjonalność inteligentnych domów.

Protokół ten ma na celu zapewnienie standardów komunikacyjnych, co z kolei pozwala na zminimalizowanie problemów związanych z niekompatybilnością między urządzeniami oraz ułatwia tworzenie ekosystemów inteligentnych domów.

Producenci, którzy bedą chcieli, żeby można było korzystać z ich produktów w ramach ulubionego oprogramowania do automatyki lub aplikacji do sterowania urządzeniami, będą z czasem modyfikowali swoje urządzenia i/lub ich oprogramowanie, aby były zgodne z protokołem Matter. Natomiast ci, którzy będą opierali się wprowadzeniu kompatybilności z Matter, będą chcieli abyś kupował tylko ich produkty, jako jedyne słuszne rozwiązanie. Ja zdecydowanie będę dawał dużego plusa tym producentom, którzy nie będą zamykali się na łączenie ich produktów z produktami pochodzącymi z innych „stajni”.

Wracając do Sonoff’a MiniR4M Matter

Do modułu można podłączyć dowolny odbiornik elektryczny, zasilany napięciem 230v, którego pobór mocy nie powinien przekraczać 2.3kW. Śmiało możemy sterować oświetleniem, grzałką w akwarium, czy grzałką zainstalowaną w grzejniku łazienkowym, bo takie na ogół pobierają między 300 a 600 Wat.

Tym modułem raczej nie powinniśmy zdalnie uruchamiać prądożernych urządzeń, na przykład: mocnego czajnika, grzejników elektrycznych czy sterować gniazdkiem elektrycznym, aby przez przypadek nie podłączyć do gniazdka odbiornika, który pobiera tyle energii, że MiniR4M nie będzie w stanie go bezpiecznie obsłużyć.

Przełączniki z serii Extreme są jednymi z najmniejszych dostępnych na rynku. Ten konkretny model w rozmiarze: 39.5 x 33 x 16.8 mm upchniemy w większości puszek podtynkowych, o ile puszka nie jest bardzo płytka i ilość przewodów w takiej puszce nie zajmuje całości jej wnętrza.

Sonoff MiniR4 oraz MiniR4M zbudowane są na mikrokontrolerze ESP32, który daje możliwość sterowania nimi za pomocą domowej sieci WiFi oraz posiada wbudowany bluetooth, który w tych modułach wykorzystywany jest do parowania ich do sieci WiFi.

Oczywiście miniaturyzacja powoduje pewne ograniczenia, jak wspomniana wcześniej granica 2.3kW.  Sloty na przewody są płytkie i dosyć ciasne, podobnie jak w pozostałych Sonoff’ach Mini Extreme oraz w poprzedniej generacji Mini.

Moduł w ręce sprawia naprawdę dobre wrażenie. Plastik jest w wyższej klasyfikacji palności, co jest istotne w przypadku urządzeń w elektryce. Każda jego część jest solidnie spasowana, obudowa ma kolor ecru z zieloną wstawką odróżniającą wersję Matter od Sonoff MiniR4 (pomarańczowy).

Na obudowie jest umieszczona niebieska dioda LED sygnalizująca stan urządzenia oraz  przycisk do włączania/wyłączania przekaźnika wprost z modułu.

Elektronika musiała zostać oczywiście upakowana na płytce o niewielkim rozmiarze. ESP32 wraz z anteną zainstalowane są na  płytce drukowanej, która  wlutowana jest bocznie do głównego układu.
Zastosowana antena, daje dość przyzwoite domowe zasięgi. Przekaźnik nie posiada żadnych widocznych nadruków, więc trudno jest go zidentyfikować i coś więcej na jego temat powiedzieć, poza stwierdzeniem, że maksymalnie może obsługiwać 10A rezystancyjnego obciążenia i jego trwałość szacowana jest na 100 tysięcy przełączeń – co jest przyzwoitym wynikiem.

Na płytce PCB mamy dostęp do pad’ów interfejsu UART, więc z pewnością możemy zmienić oprogramowanie tego Sonoff’a na jakieś alternatywne, tylko po co? Układ działa z protokołem Matter, więc podłączymy go do HomeAssistant, Apple, Google czy Alexy bez jakichkolwiek modyfikacji.

Jeśli koniecznie potrzebujemy zmienić oprogramowanie to lepiej już kupić wersję Sonoff MiniR4, która jest tańsza o $3.

Porównując oba moduły MiniR4 oraz MiniR4M – to praktycznie ten sam sprzęt.

Jedyna zauważalna różnica to zastosowany mikrokontroler ESP32.

W MiniR4 znajduje się ESP32 w wersji D0 zbudowane na procesorze Xtensa o taktowaniu 240MHz, z Bluetooth 4.2, LE, a w MiniR4M ESP32-C3 w architekturze RISC-V, z Bluetooth 5, LE i Mesh.

Oprócz sterowania bezprzewodowego odbiornikiem podłączonym do tego modułu, można do tej kostki podłączyć fizyczny przycisk:

• mono
• bistabilny
• włącznik SPDT

Moduł zastosujemy również w układzie z przełącznikami schodowym, aby realizować takie zadania, jak włączanie/wyłączanie, na przykład oświetlenia dwoma oddalonymi od siebie przyciskami, a ponadto bezprzewodowo sterować oświetleniem za pomocą smartfona czy tabletu.

Jeśli moduł planujemy zamontować w puszce za przełącznikiem oświetlenia, to musimy upewnić się, że w puszce znajdują się wszystkie konieczne przewody, a musi ich być co najmniej trzy sztuki, a konkretniej:

• przewód fazowy 230v (Lin)
• przewód fazowy, który wraca do odbiornika, np. żarówki (Lout)
• oraz przewód Neutralny (N)

Nie wszystkie instalacje elektryczne w domach posiadają za włącznikiem przewód neutralny, więc warto  sprawdzić z jaką instalacją mamy do czynienia zanim zdecydujemy się na zakup tego przełącznika.

Co jeśli nie mamy przewodu neutralnego w puszce?

Wtedy można zastosować przełącznik Sonoff ZBMINIL2; jest to przełącznik ZigBee, który nie wymaga przewodu neutralnego lub zrobić kombinację: Sonoff MiniR4M oraz Sonoff S-Mate Extreme.

Sterowanie

Sonoff MiniR4M jest kompatybilny z Matter, więc  sterujemy nim dowolną aplikacją czy systemem do automatyki, które wspiera protokół Matter.

Za protokołem Matter stoją tacy gracze jak Amazon, Google, Apple, Samsung i inni, więc tym urządzeniem możemy sterować z Google’owego Home, Apple’owego HomeKit, Amazon Alex’a, SmartThings, IFTTT, czy chociażby HomeAssistant z dodatkiem Matter.

Oczywiście, jako że MiniR4M wyszedł ze stajni Itead (producenta Sonoff’ów) modułem można również sterować za pomocą aplikacji eWeLink lub urządzenia Sonoff iHost. Ponad podstawowe włącz/wyłącz, w aplikacji eWeLink możemy:

• definiować reguły i harmonogramy włączania/wyłączania uzależnione od czasu, pory dnia i od innych zdarzeń
• mieć dostęp do wiadomości Push informujących, na przykład kiedy urządzenie zostało włączone lub wyłączone
• ustawić automatyczne wyłączenie lub włączenie odbiornika po zadanym czasie w przedziale rozpoczynającym się od pół sekundy do maksymalnie jednej godziny

W aplikacji eWeLink mamy dodatkowe funkcje i ustawienia, które mogą nie być dostępne w przypadku innych rozwiązań, na przykład:

• Ustawienie typu zewnętrznego włącznika w ścianie na monostabilny lub bistabilny.
• Ustawienie związane z przywróceniem zasilania po przerwie w dostawie prądu, na przykład: można skonfigurować opóźnienie wykonania stanu „włącz” po włączeniu zasilania i uniknąć jednoczesnego włączania się wszystkich urządzeń, co może zabezpieczyć przed dużymi prądami i uszkodzeniem sprzętu.
• Odseparowanie zewnętrznego włącznika w ścianie od sterowania przekaźnikiem w Sonoff’ie. Z taką funkcją włącznik, na przykład w przedpokoju, może włączyć lub wyłączyć wszystkie lampy w domu.

Parowanie Sonoff aplikacją do automatyki

W przypadku dodawania modułu, na przykład do Apple HomeKit, w aplikacji Apple Dom

• dodajemy nowe akcesorium w aplikacji Dom
• skanujemy kod QR dostarczony wraz z urzązeniem
• wprowadzamy kod, który znajduje się pod dostarczonym kodem QR
• czekamy chwilę …. i tyle

Jeśli chcemy korzystać z aplikacji eWeLink, proces parowania Sonoffa Mini R4M do sieci WiFi jest banalnie prosty i taki sam, jak w przypadku innych modułów Sonoff zbudowanych na mikrokontrolerze ESP32. Można to zobaczyć w praktyce na przykładzie parowania Sonoff TH Origin

Jeśli dodaliśmy wcześniej Sonoff’a do, na przykład: Apple HomeKit, to w aplikacji Apple Dom konieczne jest wprowadzenie Sonoff’a w tryb parowania, a następnie przeprowadzenie procedury dodawania urządzenia w aplikacji eWeLink.

Podobnie jest również w przypadku ekosystemu Alexa. W aplikacji dodajemy nowe urządzenie; skanujemy kod QR; wprowadzamy kod znajdujący się pod kodem QR.

Podsumowanie

Sonoff MiniR4M to urządzenie certyfikowane przez standard Matter. Może współpracować z innymi urządzeniami końcowymi zgodnymi z protokołem Matter oraz integrować się z platformami obsługiwanymi przez Matter, takimi jak Alexa, Apple HomeKit, Google Home. Do swojego działania nie potrzebuje połączenia z serwerem producenta, ale jeśli ktoś zdecyduje się go używać, to dostępne są dodatkowe funkcje, które mogą się przydać.

Równoczesne sterowanie Sonoff’em MiniR4M kilkoma rozwiązaniami do automatyki jest jak najbardziej możliwe. Testując Sonoff’a podłączonego zarówno do Apple HomeKit, eWeLink, Amazon Alexa, Sonoff iHost zauważyłem, że moduł odpowiadał na żadania włącz/wyłącz najszybciej z aplikacją Apple Dom i nieznacznie dłużej z pozostałymi, ale wciąż poniżej 1 sekundy.

Moduł jest bardzo kompaktowy i jest szansa, że umieścimy go tam, gdzie konkurencja do tej pory nie dawała rady.

To, co mnie zastanawia, to po co producent wypuścił nowe urządzenie? Nie łatwiej byłoby wprowadzić zmianę w oprogramowaniu Sonoff’a MINIR4 (wersja pomarańczowa) i zrobić z niego również wersję Matter Ready? Podejrzewam, że z nowym urządzeniem producent może trochę wiecej zarobić lub jest to początek całej nowej serii produktów Matter Ready i producent chce je wyraźnie odróżnić od pozostałych.

Cena modułu na stronie producenta to $12.9 (wrzesień 2023) + VAT. Wg mnie całkiem okay, aby niedużym  kosztem wprowadzić automatyzację do domu z możliwością wykorzystania jednej z kompatybilnych platform Matter: Apple, Google czy Amazon’a bez zmiany firmware Sonoff’a.