Na rynku jest wiele gotowych, inteligentnych systemów roletowych, ale zazwyczaj są one drogie i wymagają wymiany istniejących mechanizmów. Na szczęście istnieją tańsze i sprytniejsze rozwiązania. Jednym z nich jest SONOFF Smart Roller Shutter Switch (model MINI-RBS) – mały moduł dopuszkowy, który zamienia twoje zwykłe rolety, żaluzje, markizy, a nawet ekran projekcyjny czy zasłony w inteligentne.

Dzięki uprzejmości firmy ITEAD, miałem okazję przetestować to urządzenie. Obietnice producenta są spore: wsparcie dla standardu Matter, precyzyjne sterowanie procentowe, współpraca z popularnymi asystentami głosowymi i niezwykle kompaktowe wymiary. Czy w praktyce działa to tak dobrze? Sprawdziłem to dla Was.

 

SONOFF Smart Roller Shutter w pigułce

Cecha	Opis
Model	MINI-RBS
Przeznaczenie	Inteligentne sterowanie roletami, żaluzjami, zasłonami elektrycznymi
Wymagania	Przewód neutralny (N) w puszce instalacyjnej
Łączność	Wi-Fi IEEE 802.11 b/g/n 2.4GHz
Kompatybilność	Matter, eWeLink, Apple Home, Google Home, Amazon Alexa, Samsung SmartThings
Zasilanie	100-240V ~ 50/60Hz, 1A Max
Wymiary	39.5 x 33 x 16.8 mm
Kluczowe funkcje	Sterowanie procentowe, harmonogramy, sceny, sterowanie głosowe, kalibracja krańcówek
Obsługiwane przełączniki	Monostabilne (dzwonek), Bistabilne (tradycyjne)

Zestaw

W niewielkim, standardowym dla SONOFF pudełku znajdziemy absolutne minimum:

• Moduł SONOFF MINI-RBS
• Skróconą instrukcję obsługi

Zestaw jest skromny, ale niczego więcej nie potrzeba. Najważniejsze jest samo urządzenie, które od razu po wyjęciu z pudełka sprawia wrażenie solidnego, mimo swoich niewielkich rozmiarów.

Budowa i wygląd

MINI-RBS to mała, biała kostka, która bez problemu zmieści się w głębszej puszce elektrycznej za tradycyjnym włącznikiem. To jego największa zaleta – nie rzuca się w oczy i nie wymaga kucia ścian. Na obudowie znajdziemy:

• Przycisk fizyczny – służy do ręcznego sterowania oraz do wprowadzania urządzenia w tryb parowania.
• Dioda LED – informuje o stanie urządzenia (parowanie, połączenie z Wi-Fi).
• Zaciski śrubowe – solidnie wykonane, podzielone na dwie sekcje kolorystyczne dla łatwiejszego podłączenia.

Fioletowa dolna część z zaciskami to charakterystyczny element nowszych urządzeń SONOFF, który ułatwia identyfikację poszczególnych portów.

Instalacja i podłączenie

UWAGA! Instalacja modułu wymaga pracy z napięciem 230V. Jeśli nie masz odpowiednich uprawnień i wiedzy, zleć montaż wykwalifikowanemu elektrykowi. Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem prac wyłączyć zasilanie w obwodzie!

Przed instalacją należy zweryfikować kilka kluczowych kwestii. Po pierwsze, obecność przewodu neutralnego (N) w puszce montażowej. W nowszych instalacjach jest to standard, ale w starszych może go brakować, co uniemożliwi montaż.

Po drugie, kompatybilność silnika. Moduł MINI-RBS jest przeznaczony wyłącznie do sterowania standardowymi, czteroprzewodowymi silnikami roletowymi zasilanymi napięciem zmiennym 230V. Taki silnik posiada zazwyczaj przewód neutralny (N), uziemienie (PE) oraz dwa przewody fazowe (L1, L2), których zasilenie odpowiada za ruch w górę lub w dół. Moduł nie będzie działał z silnikami na prąd stały (DC) ani z systemami sterowanymi niskonapięciowo czy cyfrowo.

Po trzecie, moc silnika. Moduł MINI-RBS może obsłużyć maksymalne obciążenie 1A (około 230W przy 230V). Przekroczenie tej wartości może prowadzić do uszkodzenia urządzenia lub stwarzać zagrożenie.

Moduł podłączamy zgodnie z jednym ze schematów z instrukcji, w zależności od posiadanego włącznika ściennego.

• N i L: Wejścia zasilania (Neutralny i Fazowy).
• Lout1 i Lout2: Wyjścia fazowe do sterowania silnikiem (kierunek góra/dół).
• S1 i S2: Wejścia do podłączenia zewnętrznego włącznika.

Po podłączeniu przewodów i włączeniu zasilania, dioda na module powinna zacząć migać, sygnalizując gotowość do parowania.

Mimo niewielkich rozmiarów modułu, upchnięcie go w puszce razem z przewodami i włącznikiem bywa wyzwaniem. Dobrą praktyką jest wcześniejsze ułożenie przewodów z tyłu puszki, a moduł umieszczenie z boku lub z przodu, tuż za mechanizmem włącznika.

Parowanie i kluczowa funkcja: Kalibracja

To, co wyróżnia ten moduł, to możliwość dodania go do ekosystemu na dwa sposoby: przez aplikację eWeLink lub bezpośrednio przez Matter.

1. Parowanie z eWeLink: Standardowa procedura dla urządzeń SONOFF. W aplikacji eWeLink wybieramy „Dodaj urządzenie” i skanujemy kod QR z obudowy modułu. Aplikacja prowadzi nas krok po kroku przez proces połączenia z siecią Wi-Fi.

2. Parowanie przez Matter: To prawdziwa rewolucja i przyszłość smart home. Dzięki Matter, urządzenie nie jest już 'zamknięte’ w ekosystemie jednego producenta. Możesz je dodać jednocześnie do Apple Home, Google Home i Alexy, a wszystkie systemy będą widziały jego aktualny stan. Co więcej, komunikacja w standardzie Matter często odbywa się lokalnie w Twojej sieci domowej, co oznacza większą szybkość, stabilność i prywatność w porównaniu do rozwiązań opartych wyłącznie na chmurze producenta. To ogromny plus za uniwersalność i pewność, że urządzenie posłuży nam przez lata.

Kalibracja – dlaczego jest tak ważna? Aby móc precyzyjnie sterować roletą (np. „otwórz w 50%”), moduł musi wiedzieć, ile czasu zajmuje jej pełne otwarcie i zamknięcie. Do tego służy proces kalibracji, który możemy przeprowadzić na dwa sposoby:

• Kalibracja automatyczna: Po wejściu w tryb kalibracji (przytrzymanie przycisku przez 10 sekund), moduł samoczynnie otworzy i zamknie roletę, mierząc czas przejazdu. To najprostsza i zalecana metoda.
• Kalibracja ręczna: W trybie kalibracji ręcznej sami, za pomocą włącznika, ustawiamy roletę w pozycji w pełni otwartej i zamkniętej, zatwierdzając każdą pozycję przyciskiem na module.

Cały proces jest dobrze opisany w instrukcji i po jego zakończeniu sterowanie procentowe działa zaskakująco dokładnie.

Aplikacja, funkcje i integracje

Niezależnie od tego, czy korzystamy z eWeLink, czy z ekosystemu Matter, SONOFF MINI-RBS oferuje szereg przydatnych funkcji. Jego prawdziwy potencjał odkrywamy jednak, gdy zaczynamy tworzyć automatyzacje, które dopasowują działanie rolet do naszego trybu życia i warunków zewnętrznych. Aplikacja eWeLink oferuje kilka dodatkowych udogodnień:

• Sterowanie procentowe i tryby predefiniowane: To nie tylko wygoda, ale też sposób na oszczędzanie energii. W upalny dzień możemy uchylić rolety na 20%, aby wpuścić nieco światła, ale jednocześnie zablokować większość promieni słonecznych. Aplikacja eWeLink idzie o krok dalej, oferując trzy predefiniowane tryby: dzienny, nocny oraz ulubiony, dla których możemy zapisać dowolny, preferowany poziom otwarcia rolet. Pozwala to jednym kliknięciem ustawić rolety w idealnej pozycji do pracy, odpoczynku czy snu.
• Grupowanie urządzeń: Masz kilka rolet w jednym pomieszczeniu? Aplikacja eWeLink pozwala na stworzenie grupy modułów MINI-RBS, co umożliwia jednoczesne sterowanie wszystkimi roletami za pomocą jednego polecenia. Koniec z otwieraniem każdej rolety z osobna!
• Harmonogramy: Oprócz prostych harmonogramów czasowych (otwórz o 7:00, zamknij o 21:00), możemy ustawić bardziej zaawansowane scenariusze, na przykład powiązane ze wschodem i zachodem słońca. Dzięki temu rolety będą działały w idealnej synchronizacji z naturalnym cyklem dnia, niezależnie od pory roku.
• Sceny i automatyzacje: Tutaj kreatywność nie zna granic. Kilka dodatkowych przykładów:
  • „Tryb wakacyjny”: Rolety codziennie o losowych porach delikatnie się uchylają i zamykają, symulując obecność domowników i odstraszając potencjalnych włamywaczy.
  • „Ochrona przed burzą”: Gdy czujnik pogody wykryje silny wiatr lub grad, rolety automatycznie się zamkną, chroniąc okna przed uszkodzeniem.
  • „Dobra noc”: Jedno polecenie głosowe lub naciśnięcie przycisku zamyka wszystkie rolety w domu, wyłącza światła i uzbraja alarm.
• Precyzyjna kalibracja z „dodatkowym czasem”: Jeśli po automatycznej kalibracji okaże się, że roleta nie domyka się lub nie otwiera idealnie, aplikacja eWeLink oferuje funkcję dodania „ekstra czasu”. Możemy wydłużyć czas otwierania lub zamykania o maksymalnie 60 sekund (z dokładnością do pół sekundy), co pozwala na perfekcyjne dopasowanie skrajnych pozycji rolety.
• Sterowanie głosowe: Współpraca z Asystentem Google, Alexą i Siri (przez Matter) działa bez zarzutu. Komendy w stylu „Hej Google, otwórz rolety w sypialni do 50%” stają się naturalnym elementem codzienności i są niezwykle wygodne, gdy mamy zajęte ręce.
• Sterowanie lokalne z eWeLink Remote: W przypadku awarii sieci Wi-Fi, nie tracimy kontroli nad roletami. Moduł jest kompatybilny z funkcją eWeLink Remote, która działa jak radiowy pilot. Po sparowaniu go z kompatybilnym urządzeniem, takim jak bezprzewodowy włącznik Sonoff R5, możemy sterować roletami lokalnie, bez potrzeby połączenia z siecią WiFi. To zapasowe rozwiązanie, gwarantujące działanie w każdych warunkach.

Integracja z Home Assistant: Dzięki wsparciu dla Matter, integracja z Home Assistant jest banalnie prosta. Wystarczy włączyć dodawanie urządzeń Matter w HA i zeskanować kod. Przełącznik pojawia się jako encja cover ze wszystkimi funkcjami: otwieranie, zamykanie, zatrzymywanie i ustawianie pozycji. Daje to nieograniczone możliwości tworzenia automatyzacji w ramach naszego lokalnego systemu smart home.

Alternatywne zastosowania MINI-RBS

Czy można zastosować Sonoff MINI-RBS do sterowania oświetleniem lub sterowania bramą wjazdową? Cóż, niestety nie. Uzasadnienie jest proste: oprogramowanie i budowa modułu zostały zaprojektowane wyłącznie do jednego celu – kontrolowania silnika roletowego.

Do sterowania oświetleniem moduł się nie nadaje, ponieważ jego przekaźnik jest załączany na określony czas (czas otwarcia/zamknięcia rolety), który maksymalnie może wynosić 2 minuty. Jest to celowe zabezpieczenie, mające zapobiec przypadkowemu spaleniu silnika przy ciągłej pracy. Oznacza to, że światło po prostu by zgasło po tym czasie.

A co ze sterowaniem silnikiem bramy? Na pierwszy rzut oka wydaje się to logiczne. Problem w tym, że napędy do bram niemal zawsze mają własne, zaawansowane sterowniki. Aby uczynić je zdalnie sterowanymi, potrzebny jest moduł, który wysyła jedynie krótki impuls do fabrycznego sterownika. Do tego celu służą przekaźniki bezpotencjałowe (dry contact), takie jak Sonoff MINI-D. MINI-RBS na swoich wyjściach podaje napięcie 230V, którego nie można użyć jako impulsu sterującego dla bramy – spowodowałoby to uszkodzenie jej elektroniki.

Ktoś mógłby pomyśleć o całkowitym zastąpieniu oryginalnego sterownika bramy modułem MINI-RBS. Wszak steruje on napięciem 230V, a podłączenie wydaje się podobne. To jednak bardzo zły pomysł z kilku powodów:

• Zbyt mała obciążalność: Napędy do bram, zwłaszcza podczas rozruchu, pobierają prąd znacznie przekraczający maksymalny 1A, na który pozwala moduł.
• Brak wejść dla czujników: MINI-RBS nie ma możliwości podłączenia czujników krańcowych (krańcówek), które informują sterownik, że brama jest w pełni otwarta lub zamknięta i należy wyłączyć silnik.
• Brak zabezpieczeń: Nie ma też możliwości podłączenia fotokomórek, kluczowego elementu bezpieczeństwa, który zatrzymuje zamykanie bramy w przypadku pojawienia się przeszkody.
• Brak dodatkowych funkcji: Można zapomnieć o sterowaniu oświetleniem sygnalizacyjnym, które informuje o ruchu bramy.

SONOFF MINI-RBS vs SONOFF DUAL R3 – co wybrać?

Wybierając sterownik do rolet marki SONOFF, z pewnością natkniecie się na inny popularny model – DUAL R3. Czy warto zainwestować w starszego, ale bardziej funkcjonalnego brata? Choć na pierwszy rzut oka oba moduły służą do tego samego, w praktyce diabeł tkwi w szczegółach.

DUAL R3 to bardziej wszechstronny kombajn. Oprócz trybu sterowania silnikiem rolety, oferuje też tryb podwójnego przełącznika (do sterowania np. dwoma obwodami oświetlenia). Jego największą zaletą, której brakuje w MINI-RBS, jest funkcja monitorowania zużycia energii. Pozwala to nie tylko śledzić, ile prądu zużywają silniki rolet, ale także wykorzystać te dane w bardziej zaawansowanych automatyzacjach.

Gdzie jest haczyk? W rozmiarze. DUAL R3 jest znacząco większy (54 x 49 x 24 mm) od MINI-RBS (39.5 x 33 x 16.8 mm). W praktyce oznacza to, że jego montaż w standardowej puszce podtynkowej jest bardzo trudny, a często niemożliwy bez posiadania naprawdę głębokiej puszki (min. 60 mm, a i to z trudem). Kompaktowy MINI-RBS wygrywa tu bezapelacyjnie, mieszcząc się niemal wszędzie.

Drugą kluczową różnicą jest wsparcie dla Matter. Nowszy MINI-RBS posiada je w standardzie, co czyni go rozwiązaniem bardziej przyszłościowym i uniwersalnym.

Cecha	SONOFF MINI-RBS	SONOFF DUAL R3
Główna zaleta	Kompaktowy rozmiar, wsparcie dla Matter	Wielofunkcyjność, pomiar energii
Rozmiar	39.5 x 33 x 16.8 mm (mały)	54 x 49 x 24 mm (duży)
Wsparcie Matter	✅ Tak	❌ Nie
Pomiar energii	❌ Nie	✅ Tak
Tryby pracy	Sterownik rolet	Sterownik rolet, podwójny przełącznik, miernik mocy

Werdykt: Jeśli Twoim priorytetem jest bezproblemowy montaż w istniejącej, prawdopodobnie ciasnej puszce elektrycznej, a także chcesz zainwestować w urządzenie gotowe na przyszłość dzięki standardowi Matter, MINI-RBS będzie idealnym wyborem. To rozwiązanie typu „zainstaluj i zapomnij”, które po prostu działa. Jeśli natomiast masz w puszce bardzo dużo miejsca (lub montujesz moduł np. na szynie DIN w rozdzielni), a kluczową funkcją jest dla Ciebie monitorowanie zużycia energii i maksymalna wielofunkcyjność, DUAL R3 wciąż pozostaje ciekawą, choć mniej nowoczesną alternatywą.